سوال : آيا تبريك گفتن فرد مسلمان به مناسبت فرا رسيدن سال ميلادى و مولودى جائز هست يا نه؟

پاسخ :

تبریک گفتن عید کریسمس یا دیگر عیدهای دینی آن‌ها به اتفاق حرام است. ابن قیم «رحمة الله علیه» در کتاب احکام اهل ذمه (1/441) این مطلب را نقل کرده است و می‌گوید:

تبریک گفتن شعائر مختصّ کفار، به اتفاق حرام است، مانند: تبریک عید و روزه‌یشان که بگوید عید بر شما مبارک! و یا این عید بر شما مبارک باد! و مانند این‌ها.

اگر گوینده‌ این (تبریک) از کفر سالم بماند، این عمل از محرمات است، چنین تبریکی به منزله‌ی تبریک بخاطر سجده‌ی بر صلیب است، حتی گناهش در نزد الله بزرگتر و دشمنی‌اش بر الله سخت‌تر، از تبریک گفتن بخاطر شراب‌خواری، قتل، زنا و.... است.

بسیاری از کسانی که از دین آشنایی ندارند مرتکب این چنین گناهانی می‌شوند درحالی‌که از زشتی عملش بی‌خبر است و اگر کسی بر انجام‌ دهنده ی گناه، بدعت یا کفر تبریک بگوید، خودش را در معرض خشم و غضب الله تعالی قرار داده است.

تبریک اعیاد دینی کفار، حرام است وآنچه را که ابن قیم ذکر کرده است مؤید همین مطلب است، چون تبریک گفتن نوعی اقرار بر شعائر کفر و تأیید (و رضایت) وی به نفع عقیده آنان است، هر چند قلباً چنین کفری را برای خود نپسندد، اما برای فرد مسلمان حرام است که شعائر کفر را بپسندد یا آن‌ها را به کسی دیگر تبریک بگوید، چون الله تعالی این را نمی‌پسندد و...

الله تعالی می‌فرماید: ‌« إِن تَكْفُرُوا فَإِنَّ اللَّـهَ غَنِيٌّ عَنكُمْ ۖ وَلَا يَرْضَىٰ لِعِبَادِهِ الْكُفْرَ ۖ وَإِن تَشْكُرُوا يَرْضَهُ لَكُمْ .... » ﴿سوره مبارکه زمر آیه 7﴾

(اگر کفران [نعمت] کنید الله از شما بی‌نیاز است و هرگز کفر را برای بندگانش نمی‌پسندد و اگر شکر او را به جا آوریدآن را برای شما می‌پسندد). 

والله می‌فرماید: « ... الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا .... » ﴿سوره مبارکه مائده آیه ٣﴾

 (امروز دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آیین [جاودان] شما پذیرفتم). 

تبریک گفتن عید به آنان چه با فرد مسلمان همکار باشند یا نباشند؛ حرام است. حتی اگر اعیادشان را به ما تبریک گفتند ما نباید جواب تبریک‌شان را بدهیم؛ چرا که از اعیاد ما نیست و عید آن‌ها عیدی است‌ که مورد تأیید الله تعالی نیست، چرا که این عیدها یا در دین‌شان نبوده لذا بدعت است و یا مشروع بوده و به وسیله دین اسلام که الله تعالی محمد صلی الله علیه وسلم را با آن برای تمام بندگان مبعوث کرده، منسوخ گردیده است.

و در این رابطه الله تعالی می‌فرماید: « وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ »﴿سوره مبارکه آل عمران آیه ٨٥﴾

 (هر کس جز اسلام دینی برای خود انتخاب کند از او پذیرفته نخواهد شد و او در آخرت از زیان‌کاران است). 

به این ترتیب برای فرد مسلمان اجابت دعوت‌شان به این مناسبت حرام است چون این عمل از تبریک گفتن به آن‌ها بزرگتر است چرا که مشارکت با آن‌ها [در این عمل ناجایز] است و هم چنین بر مسلمان تشبیه به کفار در برگذارکردن جلسات به این مناسبت‌ها یا رد و بدل کردن هدایا یا توزیع حلوا، غذا دادن، تعطیل کردن کارها و... حرام است، به دلیل این که پیامبرالله صلی الله علیه و آله و صحبه وسلم می‌فرماید: «مَن تَشَبَّهَ بِقَومٍ فَهُوَ مِنهُم»: (هرکس خودرابه قومی تشبیه کند ازآن‌ها است).

ابن تیمیه رحمه الله در کتاب «اقتضاء الصراط المستقیم، مخالفة اصحاب الجحیم(ص(219)) می‌گوید: «مشابهت به آن‌ها در بعضی از اعیادشان موجب شادی و سرورآنان در عمل باطل‌شان می‌گردد و...»

حتی چه بسا که آن‌ها را به طمع بیاندازد تا فرصت را غنیمت بشمارند و ضعفا را به ذلت بکشانند، هر کس چیزی از این گونه اعمال را انجام دهد گناهکاراست فرقی ندارد که به خاظر سازش، دوستی، از روی شرم یا دیگر اسباب باشد. چون این سازش با کفار در دین است و از اسباب تقویت روحی کفار است و موجب افتخار کردن به دین‌شان می‌گردد.

از الله می‌خواهیم که مسلمانان و دین‌شان را عزت دهد، به آن‌ها توفیق ثبات در دین و یاری علیه دشمنان‌شان را عنایت فرماید که او قوی و عزیز است.

شیخ ابن عثیمین- مجموع فتاوای و رسائل(ج 3 ص 44)